Meral Okay��n �l�m�, birka� g�z� d�nm�� istisna hari�, hepimizi �ok �zd�. Tart��malar, Okay��n eserleri ve yak�lma iste�i �zerinde yo�unla�t�. Ben de bunlar hakk�nda yazmaya niyetliydim. Sonra, �len bir insana en k���k sayg�y� bile esirgeyen anlay��la u�ra�man�n anlams�z oldu�una h�kmettim. En g�zeli, ruhlar�n� �irkinlik ve nefret sarm�� bu kitleyi inand�klar� �eye havale etmek...
Okay��n erken �l�m�, hepimizin konu�tu�u, ya�ad��� ve art�k kabullendi�i bir ger�ekle y�z y�ze getirdi: Kanser, giderek yayg�nla��yor. Ailesinde veya �evresinde, kanser vakas� olmayan kimseyi tan�m�yorum. T�r� ne olursa olsun, herkes bir �ekilde kanserle tan���yor.
Erken te�hisle tedavi edilen pek �ok vaka var neyse ki... Ama kanser bu. Bir yerden yok olsa bile ba�ka bir yerden yeniden kar��m�za ��kma riskini hep ta��yor.
Kanserin nedenleri hakk�nda pek �ok teori ortaya at�ld�: Genetik, sigara, stres gibi... Hepsi etken, fakat yine de kanser vakalar�n�n yayg�nl���n� a��klamaya yetmiyor. Hastal�klar�m�z, yediklerimizle de do�rudan orant�l�.
Hayvansal g�dalar�n zarar�
�mer Madra bu konuda yaz�lm��, devrim niteli�indeki bir kitab� tavsiye etmi�ti: �The China Study� (*). MIT ve Virginia Tech�te y�llarca ara�t�rmalar yapan Dr. Colin Campbell, bu kitapta beslenmeyle kalp-damar, diyabet ve kanser hastal�klar�n�n ba�lant�s�n� ortaya koyuyor.
The New York Times gazetesi, kitab�n omurgas�n� olu�turan �in-Oxford-Cornell diyeti ve sa�l�k projesini, �beslenmeyle hastal�k riski ili�kisi �zerine yap�lm�� en kapsaml� ara�t�rma� se�ti.
Dr. Campbell, �40 y�l �nce, yiyeceklerin sa�l�k sorunlar�yla bu kadar ba�lant�l� oldu�unu asla tahmin edemezdim. Benim i�in iyi yemek, lezzetli yemekti... Ancak hayvanlar �zerinde yap�lan deneylerde bulduklar�m�z �oke ediciydi. D���k proteinli beslenme, kanser ba�lang�c�n� engelliyordu. Kanser ba�lam�� olsa bile d���k proteinli beslenme, geli�imini durduruyordu!�
Campbell, t�p d�nyas�n� aya�a kald�ran bu tespiti daha da ileri g�t�rd�:
�Her proteinin ayn� etkiyi yapmad���n� da bulduk. Kansere en �ok neden olan protein, inek s�t�n�n y�zde 87�sini olu�turan casein�di. G�venilir proteinler ise bitkisel olanlard�.�
Vegan propagandas� m�?
Dr. Campbell, hayvan deneyleriyle yetinmedi... D�nya tarihinde, insan �zerinde yap�lm�� en kapsaml� diyet, ya�am �ekli ve hastal�k ara�t�rmas�n� yapt�. Cornell, Oxford �niversitesi ve �in Sa�l�k Akademisi�nin ortakla�a y�r�tt��� bu �al��mada sekiz binden fazla g�da-hastal�k ili�kisini kan�tlayan veri elde edildi.
Ara�t�rman�n her a�amas�nda, ayn� sonuca ula��ld�: Hayvansal g�da a��rl�kl� beslenen insanlar, en �ok kronik hastal��a yakalananlard�.
Buna kar��l�k, bitkisel yani meyve-sebze a��rl�kl� beslenen insanlar, en sa�l�kl� ve en az kronik hastal��a yakalananlard�. En k�s�tl� hayvansal protein al�m� bile fark yarat�yordu.
Anlayaca��n�z vejetaryenler ve veganlar, yani hayvansal g�da t�ketmeyenler, bu ara�t�rmaya g�re kronik hastal��a yakalanma riski en az olanlar!
Campbell�in sadece ABD�de 500 binden fazla satan kitab�, elbette bilimsel tart��malara yol a�t�. Buna ra�men, �imdiye kadar bu kadar detayl� bir ara�t�rma hen�z yap�lmad�.
Kanserin belli bir a�amas�ndan sonra ila�lar, ameliyatlar ne yaz�k ki fayda etmiyor. Ya�am tarz� ve g�da se�imimiz ise belki de tahmin etti�imizden �ok etkili. Neden denemeyelim?
(*) The China Study T�rk�eye de �evrildi: �in Mucizesi, Mart� Yay�nevi.
DO�RU B�L�NEN YANLI�LAR
�The China Study�nin yazar� Dr. Campbell diyor ki...
l G�dadaki sentetik kimyasallar, sorunlu ancak kanserin ana nedeni de�il.
l Anne baban�zdan gelen genetik miras, en s�k rastlanan 10 kanser t�r�nden birine yakalan�p yakalanmayaca��n�z�n en �nemli nedeni de�il.
l Genetik ara�t�rmalarla yeni ila� tedavilerinin bulunaca�� �midi, bug�n alabilece�imiz �ok g��l� �nlem ve ��z�mleri g�rmezden geliyor.
l Karbonhidrat, ya�, kolesterol veya Omega-3 gibi herhangi bir g�day� saplant�l� bir �ekilde t�ketmeniz uzun ya�ayaca��n�z anlam�na gelmiyor.
l Vitaminler ve g�da destekleri uzun vadede sizi hastal�ktan korumaz.
l Doktorunuz, b�y�k ihtimalle en iyi sa�l�k ko�ullar�na ula�man�z i�in ne yapman�z gerekti�ini bilmiyor
|