Halklar�n isyan� /\'Bir yanarda��n �zerinde uyuyoruz\'

09 Nisan 2012 Pazartesi, 09:43

Fatma Barbaroso�lu

Ge�en haftan�n en �nemli g�ndemi �stanbul'da yap�lan \'Suriye'nin Dostlar�\' Toplant�s� idi. Toplant� ile ilgili olarak muhaliflerin kendi i�lerinde bir lider ��karamay��lar� ve s�ylemlerinin istikametindeki belirsizlik �zerinden konu�uldu yo�un olarak.

Tunus'ta bir gencin kendini yakmas� ile ba�layan ard�ndan M�s�r ve Suriye'ye s��rayan halk hareketlenmesine, Arap Bahar� ad� verildi.

Halk isyanlar�na \'bahar\' ad�n�n verili�i bildi�im kadar� ile 1848 ayaklanmas� ile ba�l�yor.

1848 y�l�nda Fransa'n�n �nl� siyaset d���n�r� Alexis de Tocqueville mecliste aya�a kalkarak ��yle demi�ti: \'Bir yanarda��n �zerinde uyuyoruz... Yerin bir kez daha titredi�ini g�rm�yor musunuz? Bir devrim r�zg�r� esiyor; ufuktan f�rt�na geliyor\'

Tocqueville'nin sezgileri do�ru ��kt�. �ki Alman s�rg�n otuz ya��ndaki Karl Marx ile 28 ya��ndaki Engels 24 �ubat 1848'de Londra'da Kom�nist Parti Manifestosu ad�yla imzas�z Almanca bir metin yay�nlad�lar. Proleter devriminin ilkelerinin yer ald��� metin k�sa s�rede neredeyse d�nyan�n b�t�n dillerine �evrilecekti.

Metnin yay�nlanmas�ndan sadece birka� saat sonra Fransa'da cumhuriyet ilan edildi. Bir hafta i�inde Avrupa'n�n b�t�n halkalar� \'bahar\' dan etkilendi. Avusturya-Macaristan �mparatorlu�u'ndan yani Habsburg hanedan�n�n h�k�m s�rd��� topraklardan k�sa s�rede on devlet ortaya ��kt�.

Hareketlenme sadece Avrupa �lkeleri ile s�n�rl� kalmad�. Brezilya ve Kolombiya'ya kadar s��rad�.

Avusturya -Macaristan �mparatorlu�u sars�ld�/y�k�ld� lakin \'Halklar�n Bahar�\' yaza d�nmedi. Habsburg hanedan�n�n sava�arak de�il \'a�k\' ile kazand��� topraklarda isyanlar ulus bilinci ile ortaya ��karken Paris isyan� emek�inin isyan� anlam�na geliyordu. Paris meydan�n� dolduranlar �zellikle zanaatk�rlard�. Seri �retimin bask�s� alt�nda hayatlar�n� idame ettirememe tehdidini en yo�un olarak ya�ayan grup zanaatk�rlard� ��nk�. Zanaatk�rlara e�lik eden di�er grup �al��ma saatinin on saat ile s�n�rland�r�lmas�n� talep eden i��ilerdi.

\'Halklar�n Bahar�\' neticeye varamadan kapitalizmin ba�ar�s� ile nihayetlendi.1860'larda d�nyan�n siyasi ve ekonomik da�arc���nda kapitalizm diye bir kelime dola��mdayd� art�k.

Gelmekte olan� ola�an�st� derin bir �ekilde kavram�� olan Marx'�n , Das Kapital'ini yay�nlama tarihi 1867.

Avrupa'da \'Bahar ate�i\'ni tutu�turanlar fakir halk tabakas� idi. Halk�n i�inde iki elin parma��n� ge�meyecek kadar beyaz yakal� ve ��renci bulunuyordu.

Kendi hik�yemize bakal�m. 70'li y�llar boyunca ter�re verdi�imiz can 6000'e yak�n. �ld�r�lenlerin 5/4'� gen�ler. Gen�ler, yani ��renciler. Buna bir de 1980'den g�n�m�ze ter�rle m�cadele ederken yitirdi�imiz emniyet g��lerini ve askerleri ilave edelim.

�emberin birbirine en uzak noktas�, esas�nda birbirine en yak�n noktas�d�r. �ember, �ember olarak kald��� s�rece.

\'1848 Halklar�n Bahar�\'ndan muzaffer ��kan kapitalizm oldu. O �ok s�ylenen c�mleyi tekrarlayal�m: Frans�z Siyasi Devrimi �ngiliz End�stri Devrimi'nin alt�nda kald�.

1848 Halklar�n Bahar� isyan�nda kapitalizm zafer kazanm�� olmasa idi bu g�n �ok ba�ka bir d�nyada ya��yor olacakt�k belki. Afrika'da g�nde be� bin �ocuk a�l�ktan �lm�yor olacakt�. D�nyan�n bir taraf� bolluktan ne yapaca��n� �a��rm��; depresyonun, intihar�n pen�esinde k�vran�rken, beri taraf� yokluktan �lm�yor olacakt�.

12 Eyl�l yarg�lan�rken... \'Suriye'nin Dostlar�\' Toplant�s�'ndan sonra Suriye'den ka��p T�rkiye'ye s���nanlar�n say�s� g�nde iki bin'i ge�mi�ken... Ve 12 Eyl�l ile \'hesapla��l�rken\'... Bir �eye dikkatinizi �ekmek istiyorum. Her isyan, her ihtilal kapitalizmin ba��na bir ta� daha konduruyor.

24 Ocak Kararlar�'n� d���n�n l�tfen. Ve 2000'li y�llardan itibaren her k��e ba��na dikilen AVM'leri d���n�n.

Ne alaka m�? Alakay� kurman�za yard�mc� olay�m. Bu g�n�n AVM'lerinin ilk a��ld��� yer Paris. Y�l 1852. Yani \'Halklar�n �syan�\'ndan sadece d�rt y�l sonra \'sermaye\' insanlar�n alma i�tihas�n� asla d���rmemenin yolunu bulmu�tu.

Konuya devam edece�iz...

______________

*Yaz�da ge�en bilgiler Eric Hobsbawm'un Sermaye �a�� isimli kitab�na dayanmaktad�r.