Gazetecili�e ba�lad���mda Cudi�de �at��ma oluyordu, neredeyse emekli olaca��m, Cudi�de h�l� �at��ma oluyor.
E haliyle merak edip, soruyorsunuz.
Cudi�de neler oluyor?
*
Dilim d�nd���nce...
*
Malum, d�nya medya imparatoru Rupert Murdoch, ge�enlerde Ankara�ya geldi, Ba�bakan�m�zla ba� ba�a g�r��t� ve hat�ra olarak John Philby�nin kitab�n� hediye etti.
*
Rupert Murdoch... 1915�te Avustralya Ba�bakan��na gizlice mektup yazan, cephedeki �ngiliz komutanlar�n yalan raporlar g�nderdi�ini belirten, ��anakkale ge�ilmez� diyerek �ngiliz h�k�metinin uyanmas�na ve derhal �ekilmelerine vesile olan Avustralyal� gazetecinin o�lu.
*
Murdoch��n Ba�bakan�m�za hediye etti�i �The Empty Quarter� isimli kitab�n yazar� John Philby ise, �ngiliz casusu... Anadili gibi Arap�a biliyordu. M�sl�man oldu. ��eyh Abdullah� ad�n� ald�! Biz �anakkale�de �ngilizlerle bo�u�urken, Osmanl��ya isyan bayra�� a�an Mekke �erifi H�seyin�e yard�mc� olmas� i�in Arabistan�a g�nderildi. Bi yandan bizi s�rt�m�zdan han�erleyen Araplar� organize etti, bi yandan petrol �irketlerine imtiyaz toplad�, bi yandan da araklay�p �ngiliz m�zelerine satt��� tarihi eserlerle servet sahibi oldu. �ngiltere�ye d�nd�, siyasete at�ld�, se�ilemedi, k�st�. �kinci D�nya Sava���nda saf de�i�tirdi, kendi �lkesini satmaya, �akt�rmadan Hitler�e �al��maya ba�lad�, tutukland�, ev hapsine al�nd�. Sava� bitince L�bnan�a ta��nd�, kalpten �ld�, Beyrut�ta M�sl�man mezarl��a g�m�ld�.
*
Bu casus arkada��n bi o�lu vard�, Kim Philby... O da babas� gibi Cambridge�den mezun oldu, o da sular seller gibi Arap�a biliyordu, o da babas� gibi casustu... 1947�de, T�rkiye�ye, konsolosluk sekreteri ayaklar�yla �stanbul�a g�nderildi. Sonra, CIA ile MI6�in irtibat g�revi i�in Washington�a tayin edildi. So�uk sava� tarihine �asr�n casusu� olarak ge�ti. ��nk� �ift tarafl� �al���yordu, k�stebek�ti... Sovyet gizli servisi taraf�ndan dev�irilmi�ti, Moskova�ya bilgi sat�yordu. ��phelenildi, takip edildi, bi t�rl� su��st� yap�lamad�. Ama kovuldu... O da gitti, babas� gibi Beyrut�a yerle�ti. G�ya gazeteciydi. Gel zaman git zaman... 1961�de, Anatoliy Golitsyn isimli KGB subay� ABD�ye iltica etti, b�lb�l gibi �tt�, Kim Philby�nin ipli�ini pazara ��kard�. Aranan kan�t bulunmu�tu. �ngiliz siciminin boynuna dolanmak �zere oldu�unu anlayan Kim Philby, Suriye �zerinden, Ermenistan�a, oradan Rusya�ya ka�t�. Daha �nce bi �ngiliz, bi Amerikal� e�inden bo�anan Philby, bu sefer, Polonya k�kenli Rus yazar Rufina Pukhova�yla evlendi. Hayat� roman oldu, Hollywood�da film oldu. Alkolik oldu. �ki defa intihara kalk��t�, beceremedi. 1988�de, babas� gibi kalpten gitti. Rusya, onun hat�ras�na posta pulu bast�rd�.
*
Hatta, �l�m�nden sonra ortaya ��kt� ki... �stanbul�da �al��t��� s�rada, SSCB�nin �stanbul Ba�konsoloslu�u�nda g�revli olan ve �ngiltere�ye iltica etmek isteyen Konstantin Volkov isimli KGB subay�n�, usta manevralarla, bizzat, kendi elleriyle KGB�ye teslim etmi�ti. ��nk�, Volkov�un elinde �k�stebek�lerin listesi vard� ve listenin ba��nda kendi ad� yaz�yordu!
*
Bu casus arkada��n, kendisi gibi casus olan babas�na d�nersek...
Suudileri �rg�tleyen John Philby, Irak��n �rg�tlenmesi i�ini de, Gertrude Bell isimli bi kad�nla y�r�t�yordu.
*
Oxford mezunu olan Gertrude...
T�rk�e, Arap�a, Fars�a, K�rt�e dahil, �ak�r �ak�r yedi lisan bilen, casustu.
*
Suudi Arabistanl� Lawrence i�in �manevi o�lum� s�fat�n� kullanan... Suudi Arabistanl� Lawrence��n da �annemden farks�z, bildi�im her �eyi ondan ��rendim� dedi�i kad�n.
*
�ok g�zeldi. Etraf�na ���k sa��yordu. G�renlerin a�z� sulan�yordu. Arkeolog ayaklar�yla Mezopotamya�y� kar�� kar�� gezdi, a�iretleri �rg�tledi, 1919�da Paris Konferans��na delege olarak kat�ld�, haritalad�, K�rt, Arap, �ii, T�rkmen b�lgelerine ay�rd�, bug�nk� Irak��n s�n�rlar�n� elleriyle �izdi. 1924�te T�rkiye�yle �ngiltere aras�nda imzalanan Irak s�n�r�, onun eseriydi. Bi de kral buldu... John Philby�nin kankas� �erif H�seyin�in o�lu, kukla Faysal�� Irak taht�na oturttu.
*
Araplar ona ���l Krali�esi� diyordu. Hi� evlenmedi. A��kt� asl�nda... Binba�� Dick Doghty-Willie�ye... Talihsizli�e bak�n ki, binba�� evliydi. Gizli gizli mektupla��yorlar, bulu�uyorlar ama, binba�� e�inden bo�anm�yor, Gertrude bunal�ma giriyordu. Sorunu biz ��zd�k... Binba���y� �anakkale�de vurduk, herif �ld�, aile facias� ya�anmas�na gerek kalmad�!
*
Kim bilir, belki de Gertrude�un T�rk nefreti b�yle ba�lam��t�... Sevgilisi �l�nce, kendini Kahire�ye att�, �ngiliz gizli servisinin Arap B�rosu�na kat�l�p, yukarda anlatt���m i�leri halletmek i�in Irak�a ge�ti. �nce bizim kuyumuzu kazd�, sonra kendi ba��n� yedi, 1926�da a��r� dozda uyku hap� alarak, intihar etti. Ba�dat�a g�m�ld�.
*
Kendini �ld�rmeden �nce, gene arkeolog ayaklar�yla, defalarca Anadolu�ya geldi. Kad�n konusundaki zafiyetimizi biliyordu, kulland�, kap�lar� ard�na kadar a�t�rd�, yetmedi, yan�na rehber bile verdik... Ki, istedi�i gibi kurcalas�n, cirit ats�n memlekette!
*
Hakk�n� verdi, d�rt d�nd�...
Ne Diyarbak�r b�rakt�, ne Kayseri, ne Adana, ne Kapadokya... K�rt k�ylerinin, H�ristiyan k�ylerinin listesini ��kard�, hangi a�iret devletten yanad�r, hangi a�iret hainli�e m�saittir, �eceresini ��kard�. Nereler kuytudur, nerelerden nerelere ge�ilir, haritalad�. Mesela bi mektubunda aynen ��yle anlat�yordu: �Zaho kamp�nda konaklad�m...�
*
Bilmiyorum, bi yerden hat�rl�yor musunuz, bu Zaho kamp�n�!
*
Cudi�ye ��kt�... Hat�ralar�nda �M�sl�manlar, Nuh�un gemisinin sular �ekildikten sonra Ararat Da���nda de�il de, Cudi Da���nda oturdu�unu d���n�yor. Cudi�ye yapt���m hac ziyaretinden ve g�rd�klerimden sonra, ben de art�k ayn� d���ncedeyim� diye yazd�.
*
Antakya�ya da gitti...
Camilerin foto�raf�n� �ekiyorum, kiliseleri geziyorum filan d�meniyle, ahalinin etnik k�kenini raporlad�.
*
Diyeceksiniz ki, g�zel g�zel Cudi�ye kadar gelmi�tin, niye zart diye Antakya�ya ge�tin? ��nk�, seneler sonra g�zel bi kad�n daha geldi, insaniyet nam�na, Antakya�ya...
*
Angelina!
*
Ve, a�z�m�z�n suyu akarak kar��lad���m�z o iyiniyet el�isi Angelina, yeni bi ba�rol i�in, �ngiliz y�netmen Ridley Scott�la el s�k��t�... Senaryosu kan�m�zla yaz�lm�� ���l Krali�esi Gertrude Bell�i canland�racak.
*
Hay�rl�s�yla ��ks�n Cudi�ye, �eksin filmini Angelina... Popcorn yiyerek ��reniriz, neler oluyor oralarda!
|