Mobbing

25 Nisan 2012 Çarşamba, 08:47

SORU: Merhabalar; 23.08.2010 tarihinde özel bir bankada 2 yıllık sözleşme imzalayarak işe başladım. Gayet başarılı bir şekilde kısa sürede yükseldim ve şube müdürümün baskıları da gitgide arttı. Önce ben yalnızken bağırıp hakaret ediyordu. Ben işimi sevdiğim ve muhtaç olduğum için katlanıyordum. Giderek hakaretlerini ve bağırmalarını müşterilerin yanında da yapmaya başladı. Sadece bana değil aynı departmandan 3 meslektaşıma da yapıyordu. Ben 01.03.2012 tarihinde istifamı verdim. Sözleşmemdeki 2 yılı doldurmadan ayrıldığım için benden tazminat talep ediyorlar. Tazminatı ödeme gücüm yok aksine ödettirmek istiyorum ve şube müdürüne mobbing davası açmak istiyorum. Bu konuda 3 şahidim de var. Yardımcı olursanız teşekkür ederim.

CEVAP: Mobbing, işverenler tarafından, İş Kanunlarının işçiyi koruyan tazminat ve işe iade hükümlerinden kurtulmak için işçiyi istifaya zorlamak şeklinde sistematik olarak uyguladığı ve mobbinge maruz kalan işçinin psikolojik açıdan ciddi zararlar gördüğü davranış biçimleri olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’de mobbing hakkında yazılı yasal düzenleme 2012
1 Temmuz tarihinde yürürlüğe girecek olan Yeni Borçlar Kanunu’nda yer almaktadır. “İşçinin kişiliğinin korunması” başlıklı 417. maddesi, “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür” hükmünü düzenlemektedir.
Henüz yürürlükteki kanunlarda bir düzenleme bulunmamasına rağmen, mobbing mağdurlarının açtığı davalar ve konu hakkında yürütülen faaliyetler sonucu mobbing ile ilgili olarak birçok mağdur lehine mahkeme kararları bulunmaktadır.
Ankara 8. İş Mahkemesinin 2006 yılında verdiği karar, mahkemelerin mobbingle ilgili verdiği ilk karar olup, işyerinde amiri tarafından sözlü ve yazılı baskı oluşturulması, işçiden 1.5 sene içinde 5 defa yazılı savunma istenmesi ve haksız kınama cezaları verilmesi sonucu davacının duygusal tacize uğradığı kabul edilmiş ve işveren, bu manevi baskılar ve psikolojik yıpranma nedeni ile 1.000 TL manevi tazminat ödemeye mahkum edilmiş olup bu karar Yargıtay tarafından da onanmıştır.
Mobbing nedeni ile de işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilme hakkına sahiptir. Mobbing konusu eylem işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler veya davranışlar şeklinde oluşmuşsa mobbinge maruz kalan işçi, İş Kanunu 24/II hükmüne göre iş sözleşmesini ihbar süresini beklemeden derhal haklı nedenle feshedebilir. Bu durumlarda işçi kıdem tazminatına koşullarının oluşması durumunda hak kazanmaktadır. Mobbinge maruz kalan işçi, ayrıca, mobbing nedeniyle kişilik hakları ihlal edildiği gerekçesi ile maddi ve manevi tazminat yollarına da Medeni Kanunu hükümleri çerçevesinde başvurabilir. İşçi ayrıca, mobbingi oluşturan eylemlerin Ceza Kanunu’ndaki suç teşkil eden eylemler içermesi durumunda (hakaret, küfür gibi) mobbing failinin bu suçlardan dolayı ayrıca cezalandırılması için şikayette bulunabilir.
İşçinin böyle durumlarda kendisinin istifa etmesi halinde dahi işçinin istifaya zorlanmasını işverenin oluşturduğu koşulların tetiklediği, işçinin işyerinde başarılı bir performans göstererek yükseldiği durumlarda aniden istifa etmesinin hayatın olağan akışına aykırı sayılması gibi durumlarda iş sözleşmesinin fesih iradesinin aslında işveren tarafından ortaya konulduğunu ifade eden birçok Yargıtay kararı bulunmaktadır. Dolayısıyla, böyle bir durumda dahi, kıdem tazminatı alacağınız için dava açabilme hakkına sahipsiniz

Kaynak : Devrim Avcı/Evrensel