|
CHP 16. Olağanüstü Kurultayında, maddeler üzerindeki görüşmeler tamamlanarak, tüzük değişikliği kabul edildi.
Kurultaydaki konuşmasının ardından salondan ayrılan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, tüzük değişikliği görüşmelerinin sonuna doğru Ankara Spor Salonu'na geldi.
Maddeler üzerinde söz alan CHP Samsun Milletvekili İhsan Kalkavan, kurultayı hazırlayan komitenin yer gösterdiği otellere yerleşen ancak bugün kayıt yaptırmayanların, CHP delegeliğiyle bağdaşmadığını söyledi. Kalkavan, CHP Mersin Milletvekili İsa Gök'ü, kurultaya gelme cesareti olduğu için kutladığını ancak kayıt yaptırmadığı için kınadığını ifade etti.
CHP Uşak Milletvekili Dilek Akagün Yılmaz, ön seçimin önemine işaret ederek, yıllardır bunun unutturulduğunu söyledi. Yılmaz, yüzde 15 merkez yoklamasının, yüzde 5'e düşürülmesini, onun dışında ön seçim ya da aday yoklaması yapılmasını, yerel yönetimlerde de ön seçim olmasını önerdi.
Hasan İpek de konuşmasında, salondakilere ''Cumhuriyeti korumaya söz veriyor musunuz?'' diye sorarken ''Evet'' yanıtı veren partililer tarafından alkışlandı. İpek, kürsüden üzerinde ''Rahat uyu Atam, Cumhuriyetin bekçisiyiz'' yazılı kaşkol çıkardı.
PM üyesi Turhan İçli, tüzüğe ilk kez engellilere yönelik bir madde girdiğini ancak bunun yetersiz olduğunu söyledi. Engellilerin yıllardır toplumsal yaşamın dışında bırakıldığını ifade eden İçli, engellilerin söz ve karar mekanizmaların da daha etkin yer almasını istedi.
Erhan Baydar, ahlak ve hukukun egemen olması için tüzüğün Merkez Yönetim Kurulu (MYK) başlıklı 39. maddesinin gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, ''partide korku imparatorluğunu yıkacağım'' dediğini belirten Baydar, ''Eğer yıkacaksa, yardımcılarını belirleme yetkisini PM'ye devretmeli'' dedi. Genel Başkan yardımcılarını PM'nin belirlemesi gerektiğini kaydeden Baydar, Genel Başkanın belirlemesi halinde tek adam yöneticiliğine gidileceği uyarısında bulundu.
Baydar, ''Genel Başkanda bu yetki olduğu sürece, makamına padişahlık makamı yazmak daha doğru olacaktır'' diye konuştu.
Zeynel Kızılkaya, mahalle seçimlerinin yeri, günü ve saatinin en az 15 gün önceden ilçelerde askıya çıkarılmasını istedi.
Maddelerin tek tek okunup, üzerinde konuşmaların yapılmasının ardından tüzük değişikliği kabul edildi. Böylece CHP tüzüğünün 47 maddesi değiştirilmiş oldu.
Yeni tüzükte neler var?
CHP'nin 47 maddede değişiklik getiren yeni tüzüğü, PM ve MYK'nın oluşumunu düzenleyen maddeler hariç, 1 Mart 2012'de, bu iki madde ise 34. olağan kurultayın toplandığı gün yürürlüğe girecek.
Değiştirilen tüzüğe göre, CHP'nin ilkeleri ve değerleri, programda yer alan biçimiyle sayılarak yeniden düzenlendi.
İnsan hakları, kadın-erkek eşitliği, çoğulcu ve katılımcı demokrasi ilkeleriyle geliştirilen tüzüğün ''Amaç'' başlıklı üçüncü maddesi, ''Demokratik ve laik hukuk devleti, bireylerin hak ve özgürlükleri, kadın ve çocukların korunması, engelli haklarının gözetilmesinin'' yanı sıra aralarında ''Çevre ve hayvan hakları, teknolojik gelişmeye, yeniliğe ve değişime açık özgür ve eleştirel düşünceye sahip toplum bireylerinin yetiştirilmesi'' gibi konuların da tanımlanmasıyla oluşturuldu. ''Emperyalizmin önlenmesi için mücadele etmek'' de amaçlar arasında sayıldı.
Parti üyelerinin görev ve hakları bölümündeki düzenleme ile parti üyelerinin bağlı oldukları ilçe başkanlıklarına yılda 12–120 lira arasında aidat verecekler. İlçe başkanlıkları, bu ödentinin yüzde 15'ini il başkanlığına aktaracak. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen üyeleri, parti içi seçme ve seçilme haklarını kullanamayacak.
Tüzüğün üyelik başlıklı maddelerinde de düzenlemeye ve sadeleştirilmeye gidildi. Üyelik başvurularının kolaylaştırılması için internet üzerinden ön başvuru olanağı getirildi.
Tüzükte ''Aday üyelik'' başlıklı 9. madde, ''üyelik başvurusunun askıya çıkarılması'' başlığı ile yeniden düzenlendi. Aday üyelikle ilgili düzenleme kaldırılırken, üyelik için yapılan başvurulara 15 günlük askı süresi içerisinde itiraz edilmediğinde başvuru sahibinin üye yazılması benimsendi.
MYK kararı ile üyelik
Yeni tüzükte MYK kararı ile üye yazımı da yeniden düzenlendi.
''Yığma üye'' tartışmalarına neden olan bu maddede ''amacına uygun kullanılmasını sağlamak gerekçesiyle'' düzenlendi. Buna göre ''Nitelikleri gereği, üyeliğe bu madde hükmü uyarınca alınanlar, 3 ay süreyle yalnız seçilme hakkından yararlanacaktır'' şeklinde değiştirildi. MYK kararı ile partiye üye yazılanların 3 ay boyunca seçme hakkını kullanması durumu ortadan kaldırıldı.
Tüzükte yapılan değişiklikle parti üyelerinin eğitim almaları ve üyenin aldığı eğitimlerin üye defteri ve üye kütüğüne işlenmesi kuralı getirildi.
İl ve ilçelerde yönetim kurulu üyelerinin, il, ilçe sekreteri, sayman ve bilişim sorumlusu seçmeleri öngörülüyor. İl başkanlarının görevleri de daha ayrıntılı olarak tanımlandı.
PM üye sayısı 60, MYK üye sayısı 17 oldu
PM'nin 80 olan üye sayısı, 60'a indirildi.Tüzükte MYK'nın üye sayısı da rakamsal olarak ifade edildi ve 17 olarak belirlendi. Kadın ve gençlik kolları başkanları PM ve MYK toplantılarına katılabilecek ancak oy kullanamayacak.
Ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olmak kaydıyla Avrupa Birliği üyesi ülkelerle İsviçre, Norveç, Rusya, ABD, Kanada, Avustralya ve KKTC'de, Avrasya ve Kafkasya ülkeleriyle bu ülkelerdeki uluslararası kuruluşlar nezdinde yurtdışı temsilcilikleri kurulabilecek.
Yeni tüzükte il ve ilçe yönetim kurulu üyeliklerinin üye tam sayısının üçte ikisinin altına inmesi halinde düşmüş sayılacağı, asıl üyeliklerde aynı gün içinde yarıdan fazla boşalma olması haliyle birlikte, her iki durumda da ilçelerde 45 gün, illerde ise 30 gün içinde olağanüstü kongreye gitme zorunluluğu getirildi. Ayrıca il ve ilçe kongrelerinin toplanmalarıyla ilgili sayı, üye tam sayısının salt çoğunluğu olarak benimsendi.
Yeni tüzükte olağanüstü genel çağrılarının birden fazla olduğu durumlarda, Genel Başkana bu çağrıları birleştirme yetkisi verildi. Birleştirilerek yapılacak olağanüstü kurultay gündeminin, her gündemin ayrı ayrı oylanarak görüşülmesine olanak tanıyacak biçimde belirlenmesi kuralı getirildi.
Genel Başkan seçimi
CHP tüzüğünün en çok eleştirilen maddelerinden biri olan Genel Başkan adayı önerme ile ilgili madde de yeniden düzenlendi. Aday önerme ile ilgili yüzde 20 olan oran yüzde 10'a indirilirken, ''Başkanlık Divanı öneriyi ve imza sahiplerinin adlarını okur ve varsa itirazları karara bağlar. Bir delege, adaylardan sadece biri için imza verir'' ifadesi yer aldı.
Kurultayda organ seçimlerinde kural olarak tek ve ortak liste (çarşaf liste) benimsendi. Ancak gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce Kurultay üyelerinin onda birinin önerisi ve Kurultaya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla blok liste usulüyle seçimlerin yapılmasına karar verilebileceği belirtildi.
Milletvekili genel seçimlerinde merkez yoklaması yoluyla belirlenecek adayların tespitinde ve parti organları üyeliklerinde, kongre ve kurultay delegesi seçimlerinde en az yüzde 33 cinsiyet kotası uygulanması kararlaştırıldı. Milletvekili genel seçimlerinde merkez yoklaması yoluyla belirlenecek adayların tespitinde ve parti organları üyeliklerinde, kongre ve kurultay delegesi seçimlerinde gençlik kotası ise yüzde 10 olarak uygulanacak.
''Onur kurulu oluşturuldu''
Partinin eski genel başkanları, TBMM Başkanlığı, Başkanvekilliği ve bakanlık yapmış üyelerin yer aldığı ''Onur Kurulu'' oluşturulacak. Kurul üyeleri, aynı zamanda kurultayın doğal üyeleri olacak.
Milletvekilliği adaylığı için ön seçim ve aday yoklaması öncelikli olarak belirlendi. Hangi seçim çevrelerinde ön seçim, aday yoklaması ya da merkez yoklamasının uygulanacağına PM karar verecek.
Adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'na sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde 15'inden fazla olamayacak.
Değişikliğe göre partinin aldığı Hazine yardımının yüzde 40'ı il ve ilçe örgütlerine gönderilecek.
Parti içi eğitim de ayrıntılı olarak düzenlendi. Etkin üyelik için her üyenin sürekli eğitimi temel alındı.
Bundan böyle parti programının ve tüzüğün değişiklik yapılması yetkisi kurultayda olacak.
Değişiklik önerilerini, Genel Başkan, Parti Meclisi veya Kurultay üyelerinin yirmide birinin yazılı olarak vermesi gerekecek. Program ve tüzük değişikliklerinde karar yeter sayısı, Kurultay üye tam sayısının salt çoğunluğu olacak.
|
