|
D�rt be� g�nd�r Uganda�day�m. G�len Hareketi okullar�n� yak�ndan g�rmek i�in. Ekip arkada�lar�m �eneye dal�p u�a�� ka��rd�klar� i�in tek ba��nay�m. B�yle olunca da �k�ymetli bir emanet� �eklinde, neredeyse ba� �st�nde gezdiriliyorum. Bu da asl�nda daha iyi oldu. Bu sayede buradaki T�rk okullar�nda �al��an ��retmenlerin, m�d�rlerin ailelerini tan�d�m, evlerine girebildim, gazeteci so�uklu�unda de�il de Erzurum�dan/Manisa�dan gelmi� bir akraba samimiyetinde ger�ekle�ti b�t�n �temas�lar.
Uganda�da 160 T�rk ya��yor, bunlar�n ezici �o�unlu�u T�rk okullar�n�n personeli ve aileleri. 1995�den beri buradalar. T�rk el�ili�i daha bir bu�uk y�l �nce a��lm��. �unu anlad�m ki G�lenciler sadece okul y�netmiyor. Her y�l, T�rk veya Ugandal� bin i�adam�n�, b�rokrat�, ��renciyi, ��retmeni buralara getiriyor veya T�rkiye�ye g�t�r�yor. �� yap�ls�n, yat�r�m� T�rkler yaps�n, bir �ekilde T�rkiye�ye bir faydalar� olsun diye. El�ilik a��lana kadar gayr� resmi temsilci gibi �al��m��lar. �imdi de el�ilikle beraber bir�ok giri�im ve projeyi y�r�t�yorlar.
Do�rusunu isterseniz hi� �yle bir elleri ya�da bir elleri balda de�il. Bir adanm��l�k istiyor buralarda olmak. Bildi�iniz �ile �ekiyorlar. Elektrik bir var iki yok, su bir ak�yor �� akm�yor, lojmanlar �idare eder�in bir t�k alt�nda, memleket uzak, ge�en seneye kadar direkt u�u� bile yok, ama �imdi de biletler pahal�, yollar hakikaten felaket, sokaklar �amur deryas�, evet do�a �ok g�zel ama �ehirler ciddi anlamda d�k�k, ortam hijyenik olmaktan fersah fersah uzakta... Ve onlar hi� gocunmadan, b�y�k bir di�erkaml�kla burada ya��yorlar, bebelerini burada do�uruyor, burada okutuyor, buradaki hastanelere gidiyor ve �ik�yet de etmemeye �al���yorlar. Sakin, sab�rl�, bir daha memlekete d�n�p d�nmeyeceklerini hi� bilmeden (ve de galiba umut da etmeden), hayatlar�n� devam ettiriyorlar. Burada dolmalar, pideler, kaday�flar yaparak mini bir T�rkiye ya�at�yorlar. (bkz: Her nerede ya��yor ve ya�at�l�yorsan iyi geceler T�rkiye!)
�unu demek istiyorum: Bu insanlar�, bu kadar zorlu�a ra�men buralarda kalmaya, T�rkiye (ve tabii ki M�sl�manl�k) ad�na bir �eyler yapmaya ve milyonlara insan� da destek vermeye ikna eden �eyin ne oldu�unu anlamak gerek. Bir iki ideolojik sloganla a��klanacak bir �ey de�il. Ben de anlamaya �al���yorum.
*****
Uganda hakk�nda k�sa k�sa
- Hamsisi olmayan bir Karadeniz: Benzetmeyi bir T�rk yapm��. (Muhtemelen Trabzonlu. Ama Karadeniz�den art�s�, g�zelim yaylalara dikilmi� sekiz katl� i�ren� apartmanlar� yok) G�z�n�z�n �n�ne kurak savanlar gelmesin. Aksine yemye�il bir �lke Uganda. Her yerden bir a�a�, bir �al�, bir ot f��k�r�yor. Yer g�k meyve. Ananas, papaya, mango, bat�l�n�n �tutku meyvesi� dedi�i passion fruit...
- Fakat meyveler i�inde en acayibi Jack Fruit! A�a�ta yeti�en kocaman bir meyve. En k����� 3 kilo. Olgunlar� 15 kiloya kadar ��k�yormu�. Yani a�a�ta karpuz gibi bir �ey! (Nasrettin Hoca�n�n bir f�kras�nda m� vard� bu �a�a�ta karpuz niye yok?� sorunsal�?) Fakat koca meyvenin (Jack Fruit�den s�z ediyorum) sadece �ekirde�inin etraf�ndaki zar� yeniyor. Geri kalan� yap�� yap�� i�ren� bir y���n. Ama yenen k�sm� �ok lezzetli.
- 35 ayr� dil konu�uluyor. Neredeyse her kabilenin kendine ait bir dili var. O nedenle resmi dil (�lkenin daha �nce �ngiliz s�m�rgesi olmas�n�n da etkisiyle) �ngilizce. �lke, birbiriyle anla�mak i�in �ngilizce konu�uyor. Ama Uganda �ngilizcesine al��mak biraz zaman istiyor.
- Hi� kimse sigara i�miyor! �lke, t�t�n �retti�i ve bir sigara fabrikas�na sahip oldu�u halde sigara al��kanl��� s�f�ra yak�n. �nan�lmas� g�� ama sigara al��kanl��� bu topraklara girmemi�. Nas�l olmu� da olmu� kimse anlam�yor. (Ben bile bu sayede d�rt g�nd�r i�miyorum)
- Yaz yok, k�� yok. Hep ilkbahar! R�ya gibi ama ger�ek. Ya�murun �ok ya�d���, ya�murun az ya�d��� mevsim var sadece. S�cakl�k neredeyse hi� de�i�miyor. G�nd�zleri 20-28, geceleri 18-24. Yani y�l boyunca ne sobaya ne klimaya ihtiya� var. Ekvatora �ok yak�n oldu�u i�in y�l�n her g�n� 12 saat gece, 12 saat g�nd�z. Y�l boyunca g�ne�in do�ma ve batma vakitleri sadece 25 dakika de�i�iyor.
|
-20150112-01.jpg)
