��te haletiruhiyemiz: Be� T�rk'ten biri hasta

02 Eyl�l 2011 Cuma, 07:17

Bakanl�k T�rkiye'nin psikoloji haritas�n� ��kard�. 5 ki�iden birinin ruhsal sorunu var. 6 hastadan 1'i yard�m al�yor. Eylem plan� haz�r: Toplum odakl� hizmetle yatak, hastane ve personel say�s� artacak

Dilek GED�K / ANKARA
Devletten ruhsal a��l�m. Sa�l�k Bakanl��� taraf�ndan haz�rlanan 'Ruh Sa�l��� Eylem Plan�' a��kland�. T�rk n�fusunun ruh sa�l���na ili�kin ilgin� veriler, saptamalar ve �nerilerin yer ald��� plan, 2011-2023 tarihlerini kaps�yor. Plan�n en �nemli unsurlar�ndan biri art�k Avrupa'n�n baz� �lkelerindeki gibi T�rkiye'de de toplum temelli ruh sa�l��� modelinin uygulanacak olmas�.

T�RK�YE'N�N RUH SA�LI�I PROF�L�
Eylem plan�nda ruh sa�l���na ili�kin yer alan verilerde �unlar �n plana ��kt�:
- T�rkiye'de n�fusun y�zde 18'i ya�am boyu bir ruhsal hastal�k ge�iriyor. �ocuk ve ergenlerde klinik d�zeyde sorunlu davran�� oran� y�zde 11.
- Ruhsal hastal��� olan 6 ki�iden sadece 1'i yard�m ar�yor.
- Kardiyovask�ler hastal�klardan sonra y�zde 19 ile ikinci s�rada psikiyatrik hastal�klar�n bulunuyor.
- Hastalara ayr�lan yatak say�s� toplam 7 bin 356. Avrupa'da her 100 bin ki�iye 8 akut psikiyatri yata�� d��en �talya'dan sonra 100 bin ki�iye 10 psikiyatri yata�� ile T�rkiye ikinci en az yatak say�s�na sahip �lke.
- T�rkiye'de Mart 2011 itibar�yla aktif olarak �al��an bin 625 ruh sa�l��� ve hastal�klar� uzman� bulunuyor. Bu ki�ilerin 862'si Sa�l�k Bakanl���, 277'si �niversitelerde �al���rken 486 ruh sa�l��� ve hastal�klar� uzman� �zel sekt�rde hizmet veriyor.
- 100 bin ki�iye d��en ruh sa�l��� ve hastal�klar� uzman� say�s� 2,20. Avrupa
Birli�i'nin 15 �lkesinde 100 bin ki�iye ortalama 12,9 ruh sa�l��� ve hastal�klar� uzman� d���yor.

BAKIRK�Y'� BEKLEYEN HASTALAR
- Elaz�� Ruh Sa�l��� ve Hastal�klar� Hastanesi, 18 il ve 9 milyon 411 bin 745 ki�ilik bir n�fusa hizmet verirken Bak�rk�y Ruh Sa�l��� ve Hastal�klar� Hastanesi 6 il ve 12 milyon 797 bin 601 milyon n�fusa hizmet veriyor.
- Kronik servislerde ve Elaz��'daki korumal� evlerde kalan 564 hastan�n hastanede kal�� s�releri 5-50 y�l aras�nda. Bak�rk�y'deki hastanede ortalama kal�� s�resi 27 y�l.
- Ruh sa�l��� ve hastal�klar� hastanelerinde 668 adli psikiyatri yata��n 551'i y�ksek g�venlikli olmad��� halde kanunda bahsedilen m��ahade, muhafaza ve tedavi amac�yla kullan�l�yor. Yatak say�s� yetersiz, bu nedenle ileri tarihlere randevu veriliyor. �rne�in Mart 2011 itibariyle Bak�rk�y RSHH'de s�rada bekleyen 400'den fazla vaka var.
- Avrupa �lkelerinde �izofreni hastalar�n�n yakla��k y�zde 50'si aileleri ile ya�arken T�rkiye'de bu oran�n y�zde 95'ten fazla oldu�u tahmin ediliyor.

MOB�L PS�K�YATR� EK�B�
- Toplum temelli ruh sa�l��� modeliyle �lke 100-300 bin n�fustan olu�an co�rafi alanlara b�l�necek ve her alan i�in bir toplum ruh sa�l��� merkezi planlanacak. Merkezde �al��an ruh sa�l��� ekibi psikiyatri uzman�, psikolog, psikiyatri hem�iresi, sosyal �al��mac�, ergoterapist, u�ra� terapisti ve di�er yard�mc� personelden olu�acak. Ekip hareketli olacak ve hizmeti gerekti�inde hastan�n ya�ad��� alana g�t�recek.
- Projeye g�re, son a�amada merkez n�fusu 100 bin ve �st� olan her yerle�im alan�nda bir merkez olarak toplam 236 adet Toplum Ruh Sa�l��� Merkezi a��lacak.
- Bu proje i�in Hollanda'daki sistemi T�rkiye'nin hemen her ilinde �al��an yakla��k 120 psikiyatristin yerinde g�rmesi sa�land�. Bu g�zlem �al��mas�yla, her ilde yeni yap�lanman�n nas�l olaca�� hakk�nda bilgi ve g�rg�s� olan en az bir psikiyatristin olmas� sa�land�.

RUH SA�LI�INA KORUMA
Eylem plan�yla T�rkiye'nin ruh sa�l��� i�in hayata ge�ecek olanlar ise �unlar:
- Sa�l�k Bakanl���, adli psikiyatri yatak say�s�n�n �lkemiz i�in ka� olmas� gerekti�inin tespiti amac�yla bu alanda �al��an uzmanlarla, D�nya Sa�l�k �rg�t� ad�na �al��an ve konu hakk�nda uzman olan yurtd���ndan bir ekiple 2010 y�l�nda toplant�lar yapt�. �al��malar sonucunda Sa�l�k Bakanl���, 16 ilde toplam 2000 y�ksek g�venlikli psikiyatri yata�� olan ve 5 ilde toplam 350 tutuklu psikiyatri yata�� olan hastaneler a�maya karar verdi.
- Ruh sa�l��� alan�ndaki insan g�c�n�n Avrupa b�lgesi ortalamalar�na ula�mas� i�in �al��malar yap�lacak.

Kaynak : AK�AM